overweging op 24 januari 2016
Bij alle christenen draait het om dit boek, de Bijbel. Het gaat bij alle christenen om één persoon die in deze Bijbel naar voren komt: Jezus van Nazaret, de Christus. Gaat het dan niet om God? Natuurlijk gaat het ook over God, maar christenen leren God kennen door Jezus en zijn heilige Geest. Daar gaan de verhalen in de Bijbel over.
En de verhalen starten bij mensen die dit allemaal hebben ervaren. De Bijbel gaat dus over mensen, met al hun ervaringen. Dan hebben we al vier belangrijke spelers in deze Bijbel: de mensen, Jezus, God-Vader en de heilige Geest.
Er is nog iets meer. Dat horen we in de lezingen van vandaag. De verhalen uit de Bijbel gebeuren vandaag! Vandaag? Ja. De Bijbel is niet bedoeld als ‘bijbelse geschiedenis’. Velen kennen die uitdrukking nog wel vanuit hun jeugd. Die grote mooie bijbelse geschiedenis met de platen van Gustav Doré. Spannende verhalen over wat heel vroeger gebeurd is. Dat is maar één kant van de zaak. De gebeurtenissen die in de Bijbel staan komen dan wel uit een ver verleden maar Jezus in de synagoge van Nazaret heeft ze zelf zó niet gelezen. Voor Hem gebeuren die verhalen ‘vandaag’. Maar Jezus leefde toch 2000 jaar geleden? Klopt. Voor Hem echter spelen die verhalen zich in het ‘heden’ af. Zoals Jezus van die verhalen zei: ‘Vandaag gebeurt het..’, zo zouden wij dat ook mogen zeggen. Misschien wel ‘moeten’ zeggen: ze gebeuren vandaag!
Dus: als wij van het evangelie gaan zeggen dat het vandaag gebeurt, dan schrik ik wakker. Is de geest van God over mij gekomen? Heeft Hij mij gezalfd? Ja, ik heb bij het vormsel de zalving ontvangen en de meeste van jullie ook. Ben ik gezonden om aan armen de blijde boodschap te brengen? Ja, maar doe ik het ook? Zie ik, zien wij de armen die aan onze deur kloppen? 500 vluchtelingen misschien? Met een beetje onderlinge solidariteit moet dat toch lukken, zou ik zo zeggen. Gelijk een stimulans om als zes kernen van deze gemeente Bernheze naar elkaar toe te groeien. We willen toch zelfstandig blijven? En die gevangenen die vrij gelaten willen worden? Ik begrijp dat er mensen zijn die echt gevangen zitten in hun haat en agressie dat ze gelijk maar beginnen te gooien met eieren en vuurwerk. We hebben het kunnen zien in Heesch. Moeten zij niet bevrijd worden? En hoe doe je dat? Paus Franciscus zegt: stel tegenover haat barmhartigheid… Om een genadejaar af te kondigen, we mogen zeggen vandaag: een jaar van Barmhartigheid. Dit alles gebeurt er nu als je van dit evangelie zegt dat het vandaag gebeurt. ‘Het Schriftwoord dat gij zojuist gehoord hebt is thans in vervulling gegaan.’ Mogen we dat zeggen?
Ik denk dat we het wel moeten zeggen, of in ieder geval ons er op moeten instellen. Wat wij hier vieren is niet louter het voortzetten van een oude eerbiedwaardige traditie of een hang naar de veiligheid van vroeger. Ons geloof is bedoeld om zich steeds te verjongen, om bij de tijd te blijven. Daarom ook moeten de verhalen van de Bijbel steeds worden gelegd naast de krant van vandaag. Het zijn verhalen om ons richting te geven in onze dagelijkse dag, in een complexe wereld. De Bijbel gebeurt vandaag.
Gelukkig lezen we deze verhalen meestal te midden van andere mensen, in het midden van een gemeenschap, in een kerk. Met allemaal verschillende mensen, met heel veel verschillende gaven. Er zijn mensen die de handen uit de mouwen steken en anderen die er voor zorgen dat ze het gesprek met de huidige tijd aangaan. Er zijn mensen die hun hart en oren en ogen openen voor de kwetsbaren, de zieken, en anderen die meer het vieren van de liturgie mogelijk maken. Er zijn de doeners en de bidders. En dat alles zit ook weer in ieder van ons. Want we zijn toch geen monotaskers? De meesten van ons zijn multitaskers.
Laten we eens deze week kijken hoe dit verhaal actueel gemaakt kan worden. Al is het maar door barmhartigheid te brengen in situaties die soms hopeloos vastzitten. Of het nu is de komst van vluchtelingen of een familieruzie. Het gaat onze God om ontmoeting in vrijheid, het gaat Hem om het dragen van elkaar in lief en leed. Het gaat onze God om ruimte te scheppen voor verbondenheid. Zullen wij dit doen?
Joost Jansen, abdij van Berne