Als pastoor van Heeswijk-Dinther-Loosbroek luister ik naar wat er onder mensen leeft. En wat hoor ik dan de laatste tijd, zeker nu 500 vluchtelingen aan onze deur kloppen? Ik hoor onder mensen angst, angst om eigen veiligheid te verliezen, eigen welvaart ook, eigen zekerheden.
Bij angst richten mensen een muur op, bijvoorbeeld een muur met eieren en vuurwerk. Het is veelal dezelfde angst die opkomt bij massaontslag of verregaande bezuiniging. Ook dan massale protesten, soms met geweld.
Ik hoor bij veel meer mensen - wat ik noem – huiver. Huiver voor het onbekende, het vreemde, het grote getal. Kunnen we het wel aan? Is er voldoende draagvlak, misschien wel bij mij, maar ook bij mijn buurman, mijn buurvrouw? En hoe moet het later?
Bij anderen bemerk ik onverschilligheid. Misschien is dit nog wel het ergste want dan ben je ook onverschillig op veel meer terreinen.
En dan heb je mensen die openstaan voor de komst van deze vluchtelingen, omdat je geraakt bent door het beeld van dat dode jongetje op het strand dat ineens in Europa de publieke opinie doet omslaan. Dat ene dode jongetje in schril contrast met dat ene dode biggetje…
Ik behoor tot de categorie mensen die deze vluchtelingen welkom heten en onder ‘de stille meerderheid’ zijn dat er velen. Want als Nederlandse samenleving hebben wij een naam hoog te houden. De Cohens en de Gomes de Mesquita zijn joodse families die hier eeuwen geleden zijn neergestreken. Weinigen staan stil bij het feit dat de families Buijs en Juin uit onze dorpen drie eeuwen geleden Buis en Juin heetten (uit Frankrijk verjaagd omdat ze protestants waren en nog zijn), om nog maar te zwijgen van de toen 500 Molukkers in Nistelrode. Ik behoor ook tot de ‘ontvankelijken’ omdat ik sta voor een geloofstraditie waarin met name de kwetsbare en de vreemdeling welkom zijn en een gemeenschap garant voor hen staat.
Kunnen we de 500 aan? Ik krijg nu al in de parochies Heeswijk-Dinther-Loosbroek en in de Abdij van Berne de vraag: wat kunnen wij doen voor deze mensen? Heesch staat niet alleen. Heesch heeft bondgenoten in deze gemeente. Misschien is de uitdaging van de komst van 500 vluchtelingen wel een stimulans tot onderlinge solidariteit voor een gemeente die heeft uitgesproken zelfstandig te willen blijven.
De 500 vluchtelingen zijn een klein onderdeel van een veel grotere uitdaging. De tsunami van vluchtelingen komt met name door de haat die geen uitweg kan vinden. Wat stel je tegenover die haat? Paus Franciscus zegt: stel tegenover haat barmhartigheid in plaats van nog meer geweld. Als we ons echt laten raken door een vluchteling die niet zonder reden naar ons toe vlucht, dan vinden we ook de creatieve mogelijkheden om hem op te vangen. En wellicht dat we over enige tijd blij zijn met hun komst…
Joost Jansen o.praem. – pastoor HDL