overweging op 15 november 2015
Pray for Paris: bloedige aanslagen in Parijs, een tsunami aan vluchtelingen, modderstromen, opwarming van de aarde: wilt u nog meer onheilsberichten?
Je hoeft de kranten maar open te slaan, de televisie aan en het nieuws blijkt onverminderd slecht te zijn. ‘Goed nieuws is geen nieuws’, zegt men wel eens. En dan is ons gelovige mensen een Goede boodschap, het Evangelie van Gods aanwezigheid onder ons, toevertrouwd. We zitten in een moeilijk pakket.
We herkennen de berichtgeving in het evangelie, we worden in Nederland meer en meer angstig. Tot in onze dorpen toe. Want ongefundeerde kritiek op vluchtelingen komt veelal voort uit een diepe angst om te verliezen wat ons veilig in onze huizen doet wonen. En hoe meer men heeft, hoe sterker de angst om iets kwijt te raken. Want het zijn niet alleen de rampen die ons van buitenaf kunnen overkomen, er is in ieder mensenleven ooit wel een moment dat we zelf in crisis raken: een kind dat ernstig ziek is, het verlies van je baan, een crisis in je huwelijk. Je hoeft echt geen grote studies te maken om je hierbij het nodige te kunnen voorstellen. Toch kunnen we leren met bedreigingen om te gaan, dus met onze angst om te gaan.
Zaak is om goed te kijken. Ogen en oren open houden: dat is een eerste vereiste. Maar daar zit vaak de moeilijkheid want onze oren zijn dichtgeslibd en onze ogen verduisterd. Veel mensen zijn vandaag onverschillig en dan zie je de tekenen van deze tijd niet. Zijn er dan tekenen naast al die onheilsberichten? Waar moet ik dan aan denken? Het evangelie heeft het over een kale vijgenboom waarvan de twijgen al zacht worden, onze kale bomen waar met de laatste herfststormen de bladen helemaal zijn afgewaaid. Kijk maar eens: de knoppen voor over enkele maanden zijn al aanwezig. En durven we er dan op te vertrouwen dat we de wintermaanden doorkomen? Allemaal vragen.
Het zijn vragen waarop antwoorden kunnen volgen. Wij zijn misschien zélf het antwoord op deze vragen. Bij een crisis in ons eigen leven: vluchten we dan of blijven we trouw en zetten we door? Blijven we in gesprek of gooien we de deur op slot? Ik voel dat dit voor ons allemaal heel herkenbaar is. Wie van ons staat niet ’n keer voor deze keuze? Hebben we dan voldoende gebed in ons om de juiste keuze te maken? Wat zeg ik nu? Kun je gebed in je hebben die je keuze beïnvloedt? Wat is dat ‘gebed in je hebben’? Ik meen dat wanneer je geregeld in je zelf God vraagt om op het juiste spoor te blijven, de juiste keuzes te maken, verbonden te blijven met zijn goede Geest dat dit helpt als je overvallen wordt door het onverwachte. Het kan soms plotseling zijn dat er iets in je leven gebeurt. Dat je ontslagen wordt heb je lang niet altijd zien aankomen. Dat je man een andere vriendin heeft, ook niet. Heb je dan voldoende gebed in je om rechtop te blijven staan?
Misschien is het ‘gebed’ dat die twijgen van de olijfboom zacht maakt. Is het gebed dat je steeds met hoop in het leven blijft staan. Is het bidden dat je weer kunt opstaan als je eens flink ‘op je bek’ bent gevallen. Gebed als innerlijke kracht waardoor je heel veel kunt opvangen. Niemand wordt in zijn bestaan gespaard voor onverwachte moeilijkheden of zelfs crisis. Aan innerlijke weerbaarheid zullen we moeten werken.
Dit alles geldt niet alleen voor ons persoonlijk leven. Het gaat ook op voor onze kerk, voor onze samenleving. Hoe weerbaar zijn we als gemeenschap? Laten we de onverschilligheid onder ons groeien en sluiten we de grenzen? Kiezen we voor de ogenschijnlijke veiligheid van ieder voor zich, zonder de God voor ons allen? Of bouwen we aan ons netwerk zodat we samen veerkrachtig zijn in tijden van crisis, in tijden dat we door elkaar worden geschud. Laten we nooit vergeten dat we niet alleen gelaten worden. Wij trekken samen op, we kunnen rekenen op de steun van velen maar ook van de heiligen, van Maria bij wie we een kaarsje aansteken. We kunnen rekenen op de hulp van de goede God zelf. Wie zich open blijft stellen voor al die steun en hulp, is weerbaar in goede tijden, slechte tijden. Hulp van elkaar, steun van boven: het is een goddelijk netwerk. Het houdt ons veerkrachtig.
Joost Jansen, abdij van berne